Σκολίωση: Τι είναι;
Η σκολίωση αφορά κάθε κλίση της σπονδυλικής στήλης προς τα πλάγια. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια τρισδιάστατη παραμόρφωση, καθώς εμπεριέχει και μία στροφική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης.
Χαρακτηριστικά
- Αποτελεί μια σχετικά συχνή πάθηση, (3- 5% των μαθητών)
- Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, περίπου το 80% των περιπτώσεων αφορά εφήβους.
- Συχνότερα εμφανίζεται σε κορίτσια.
- Οι περισσότερες περιπτλωσεις δεν έχουν συγκεκριμένο αίτιο (ιδιοπαθής μορφή).
- Εκτός από την παραμόρφωση της ράχης, η σκολίωση δεν έχει άλλα συμπτώματα. Η σκολίωση είναι σπάνιο να προκαλεί πόνο. Στην περίπτωση έντονου πόνου απαιτείται περαιτέρω έλεγχος (π.χ. μαγνητική τομογραφία).
Διάγνωση
Το πιο σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση της σκολίωσης είναι η έγκαιρη διάγνωσή της. Σε πολλές χώρες του εξωτερικού, τα παιδιά, που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης, ελέγχονται τακτικά για αποκλεισμό σκολιώσεως. Στην Ελλάδα δεν προβλέπεται αντίστοιχος μηχανισμός παρακολούθησης. Έτσι πολλές φορές ο γονιός, είναι ο πρώτος που παρατηρεί ότι ‘‘κάτι δεν είναι σωστό όταν το παιδί σκύβει ή το παιδί γέρνει‘‘. Το ευκολότερο κλινικό τεστ για τη διάγνωση της σκολίωσης είναι το τεστ της επίκυψης. Όταν το παιδί σκύβει προς τα εμπρός, χωρίς ρούχα, παρατηρούμε από μπροστά, πίσω και το πλάι για ασυμμετρία στους ώμους, στην μέση/λεκάνη, για κλίση του σώματος προς τα δεξιά ή τα αριστερά καθώς και για ύβους (καμπούρα/ καρούμπαλο) στην πλάτη δεξιά ή αριστερά.
Η διάγνωση βασίζεται σε ακτινογραφίες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης. Με βάση τις ακτινογραφίες αυτές, την ηλικία του παιδιού, την εναπομένουσα ανάπτυξη, τον ρυθμό επιδείνωσης και την μορφή της σκολίωσης, ο ορθοπεδικός καλείται να επιλέξει τον κατάλληλο τύπο θεραπείας. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι δεν απαιτεί κάθε σκολίωση θεραπεία, αλλά μία σκολίωση που απαιτεί θεραπεία πρέπει να θεραπεύεται, αλλιώς έχει την τάση να επιδεινώνεται.
Στην μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων (κλίσεις έως 40-45° ανάλογα με την ηλικία) αρκεί και προτείνεται η θεραπεία με την τοποθέτηση ενός κηδεμόνα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ο κηδεμόνας να κατασκευαστεί από έναν εξειδικευμένο κατασκευαστή. Ο κηδεμόνας πρέπει να φοριέται όσο το δυνατόν περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρα (τουλάχιστον 16 ώρες την ημέρα). Το παιδί ελέγχεται ανά 4 με 6 μήνες με επανάληψη των ακτινογραφίών. Μπορεί να απαιτηθεί αλλαγή του κηδεμόνα. Η θεραπεία με τον κηδεμόνα ολοκληρώνεται μετά το πέρας της ανάπτυξης του παιδιού. Η θεραπεία με τον κηδεμόνα συναντά μία μεγάλη δυσκολία. Η θεραπεία δεν θα δουλέψει αν το παιδί δεν την ακολουθήσει. Η μη τακτική χρήση του κηδεμόνα είναι χωρίς όφελος. Αδιαμφισβήτητα η χρήση ενός κηδεμόνα δεν είναι εύκολη για το παιδί. Πρέπει τόσο το παιδί όσο και οι γονείς να είναι έτοιμοι για εντάσεις, πειράγματα στο σχολείο καθώς και για ήπιους πόνους λόγω πίεσης από τον κηδεμόνα. Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι οι κηδεμόνες έχουν βελτιωθεί ιδιαίτερα και δεν πρόκειται πλέον για τα αντιαισθητικά είδη, που μοιάζουν σε πανοπλίες, όπως ήταν στο παρελθόν. Πλέον οι κηδεμόνες κατασκευάζονται με σύγχρονες μεθόδους (Laser) ειδικά για το κάθε παιδί, φοριέται κάτω από τα ρούχα και μετά από τις πρώτες εβδομάδες το παιδί συνηθίζει στη χρήση του.
Μεγαλύτερου βαθμού σκολιώσεις ή σκολίωση σε άτομα που έχουν ολοκληρώσει την ανάπτυξή τους απαιτούν χειρουργική θεραπεία, καθότι, εκτός της έντονης παραμόρφωσης, μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας λόγω πίεσης της καρδιάς, των πνευμόνων ή των σπονδυλικών νεύρων. Το χειρουργείο κατά κύριο λόγο αφορά την σπονδυλοδεσία, δηλαδή την διόρθωση της κλίσης και την ένωση των σπονδύλων με βίδες και ράβδους ή πλάκες.