Η οστεοαρθρίτιδα ισχίου είναι η εκφύλιση του χόνδρου της άρθρωσης του ισχίου.
Στο κείμενο που ακολουθεί, θα αναλυθεί η αποκατάσταση της βλάβης του χόνδρου στην περιοχή του ισχίου, μέσω της χειρουργικής αντιμετώπισης.
Ανατομία της άρθρωσης του ισχίου
Η άρθρωση του ισχίου αποτελείται από την στρογγυλή κεφαλή του μηριαίου οστού και την κυπελλοειδή κοτύλη της λεκάνης. Αποτελεί την σύνδεση των οστών της λεκάνης με τα κάτω άκρα και συμβάλλει στη στήριξη του σώματος κατά την βάδιση. Από όλες τις αρθρώσεις στο σώμα επιτρέπει το δεύτερο μεγαλύτερο εύρος κίνησης μετά τον ώμο. Τόσο η κοτύλη όσο και η κεφαλή του μηριαίου καλύπτονται από ένα λείο και λεπτό στρώμα χόνδρου και σε συνδυασμό με το αρθρικό υγρό λιπαίνουν την άρθρωση, ώστε να εκτελούνται ομαλά οι κινήσεις χωρίς τριβή των οστών μεταξύ τους. Σε αυτό συμβάλλουν βέβαια και οι μύες της περιοχής που σταθεροποιούν και στηρίζουν την άρθρωση του ισχίου. Σε περίπτωση προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας ισχίου, τα οστά μένουν ακάλυπτα από αυτό το προστατευτικό στρώμα χόνδρου και η επέμβαση της αρθροπλαστικής του ισχίου αποτελεί μονόδρομο.
Ποια είδη χειρουργικής θεραπείας υπάρχουν;
Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου
Με την ολική αρθροπλαστική, οι εκφυλισμένες επιφάνειες της άρθρωσης αφαιρούνται και αντικαθίστανται με τεχνητά εμφυτεύματα (προθέσεις), από
κράματα μετάλλου, τιτανίου και ειδικών πλαστικών (πολυαιθυλενίων), απόλυτα συμβατών με το ανθρώπινο οστό, για να αποκατασταθεί
η φυσιολογική λειτουργία της.
Οι Ολικές Αρθροπλαστικές του Ισχίου και του Γόνατος, αν και είναι μεγάλες επεμβάσεις, έχουν απλοποιηθεί αρκετά σήμερα με τις νεότερες χειρουργικές τεχνικές, ειδικά ακριβέστερα εργαλεία και σύγχρονη ποιότητα υλικών με ελάχιστη φθορά. Έτσι, επεμβάσεις από εξειδικευμένους χειρουργούς είναι δυνατόν να προσφέρουν άμεση και ανώδυνη κινητοποίηση του ασθενούς μετά το χειρουργείο και ελάχιστη παραμονή στην κλινική. Με τους τρόπους αυτούς η επάνοδος στην καθημερινότητα και στην εργασία είναι ταχύτερη και ευκολότερη.
Αρθροπλαστική Ισχίου ALMIS
Σημαντική εξέλιξη στην χειρουργική ισχίου τα τελευταία χρόνια αποτελούν οι πρόσθιες προσπελάσεις ελἀχιστης επεμβατικότητας (ALMIS, AMIS).
Η νέα ALMIS (Anterolateral Minimal Invasive Surgery) αρθροπλαστική, τροποποιημένη από τον ορθοπεδικό χειρουργό Ν. Χριστοδούλου, εκτελείται με τομή δέρματος στα πλάγια του άνω τμήματος του μηρού. Η επέμβαση γίνεται με τον ασθενή τοποθετημένο στο πλάι, με ελεύθερο το σκέλος και επισκληρίδιο αναισθησία.
Η προσπέλαση εκτελείται σε μεσοδιάστημα πρόσθια της μάζας των απαγωγών μυών. Με την τεχνική ALMIS, δεν τέμνονται ή τραυματίζονται οι γλουτιαίοι μύες, ο ορθός μηριαίος, ο έξω πλατύς ή κλάδοι αγγείων, όπως της εν τω βάθει μηριαίας και της έξω περισπωμένης αρτηρίας και τα γλουτιαία νεύρα. Επίσης, δεν τέμνονται οι έξω στροφείς μυς του ισχίου ούτε ο απιοειδής, γεγονός που συμβάλλει στην άριστη σταθερότητα του ισχίου μετεγχειρητικά.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της Τεχνικής ALMIS για την Αρθροπλαστική Ισχίου;
- Απλή και σύντομη επέμβαση, με ελεύθερο το σκέλος, χωρίς πολύωρη συνεχή έλξη σε ειδικό χειρουργικό τραπέζι, χωρίς πολύπλοκους χειρισμούς και με ελάχιστη γενική επιβάρυνση.
- Επέμβαση διάρκειας μικρότερης συνήθως της μίας ώρας, χωρίς γενική αναισθησία, μόνον με επισκληρίδιο αναισθησία και αναλγησία.
- Η προσπέλαση γίνεται στην κατεύθυνση του άξονα περιστροφής της κοτύλης, δηλαδή προσθιοπλάγια, ώστε να υπάρχει καλύτερη ορατότητα και ευκολία χειρισμών για την τοποθέτηση σε άριστη θέση των εμφυτευμάτων.
- Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος, κυρίως λόγω της μικρότερης κάκωσης των ιστών.
- Συντομότερη αποκατάσταση : Το περπάτημα μπορεί να αρχίσει λίγες ώρες μετά την επέμβαση με πλήρη φόρτιση του σκέλους.
- Μικρότερη παραμονή στο Νοσοκομείο (Συνήθως 1 – 2 ημέρες)
- Η τομή του δέρματος είναι μικρή και προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή. Γίνεται στα πλάγια του μηρού, δεν αφήνει αντιαισθητικές ουλές και δεν χρειάζεται αφαίρεση ραμμάτων γιατί εφαρμόζεται βιοαπορροφήσιμη ραφή.
- Ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες.
- Ελάχιστη απώλεια αίματος – Οι μεταγγίσεις ομόλογου αίματος είναι πολύ σπάνιες.
- Ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος θρόμβωσης, κυρίως λόγω της γρήγορης κινητοποίησης και βάδισης, της ελάχιστης κάκωσης των ιστών και της σύντομης επέμβασης.
- Μειωμένος κίνδυνος εξάρθρωσης : Η διατήρηση των μυών σε πάρα πολύ κατάσταση σχεδόν μηδενίζει τον κίνδυνο εξαρθρήματος.
- Αποτροπή μόνιμης χωλότητας λόγω της αποφυγή κάκωσης μυών και νεύρων. Συγκεκριμένα, δεν επηρεάζεται ο μέσος γλουτιαίος μυς και κυρίως το οπίσθιο και μέσο ισχυρό τμήμα του καθώς και το άνω γλουτιαίο νεύρο. Η παράμετρος αυτή ισχύει εφόσον βέβαια δεν ευθύνεται για αυτήν η χρόνια μόνιμη πλάγια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης ή το άλλο ισχίο από άλλη πάθηση.
- Συντομότερη επιστροφή στη φυσιολογική ζωή. Το ανέβασμα και κατέβασμα σκάλας ξεκινά συνήθως μία με δύο ημέρες μετά την επέμβαση και η πλειοψηφία των ασθενών μπορεί να οδηγήσει αυτοκίνητο σε δύο με τρεις εβδομάδες.
- Μακροχρόνια επιβίωση της αρθροπλαστικής μέσω της καλύτερης δυνατής τοποθέτησής τους. Επιπλέον, είναι σύγχρονα μόνιμης βιολογικής ενσωμάτωσης τιτανίου χωρίς χρήση συμπληρωματικών βιδών ή στερέωση με ακρυλικό πολυμερές (οστικό τσιμέντο).
Αρθροπλαστική Ισχίου με Εμφυτεύματα
Ευρέως διαδεδομένη είναι η πρακτική της χρήσης εμφυτευμάτων στην χειρουργική αποκατάσταση του χόνδρου του ισχίου. Συγκεκριμένα, συναντούμε τις ακόλουθες περιπτώσεις, όσον αφορά στα εμφυτεύματα:
Α) Ανατομικά μοσχεύματα ελάχιστης επεμβατικότητας, τα οποία είναι σημαντικά μικρότερα σε σχέση μα παλαιότερα μοσχεύματα. Προσομοιάζουν στην φυσιολογική ανατομία της άρθρωσης του ισχίου, εξασφαλίζοντας καλύτερη κινητικότητα και υπόκεινται σε μικρότερη φθορά.
Β) Βιολογική ενσωμάτωση, χωρίς χρήση βιδών ή ακρυλικού πολυμερούς (οστική κόλλα ή τσιμέντο). Τα επιθέματα αυτά εξασφαλίζουν την μικρότερη δυνατή φθορά του υποκείμενου οστού και την καλύτερη ενσωμάτωση του εμφυτεύματος στο οστό.
Γ) Συνδυασμός υλικών (τιτάνιο, πολυαιθυλένιο, κεραμικό) με σκοπό την καλύτερη συμβατότητα, τη μεγαλύτερη αντοχή και την ελαχιστοποίηση επιπλοκών.
Σύστημα Πλοήγησης Αρθροπλαστικής Ισχίου Ταχείας Διεγχειρητικής Εφαρμογής
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της αρθροπλαστικής ισχίου είναι η ακριβής τοποθέτηση των επιλεγμένων μοσχευμάτων. Σκοπός της εγχείρησης είναι η καλύτερη προσομοίωση της φυσιολογικής ανατομίας και λειτουργίας της άρθρωσης του ισχίου. Έτσι, εξασφαλίζεται η ανεμπόδιστη βάδιση και η μικρότερη δυνατή φθορά των μοσχευμάτων. Για το σκοπό αυτό έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές, οι οποίες υποβοηθούν τη σωστή τοποθέτηση των μοσχευμάτων.
Η διεγχειρητική πλοήγηση αφορά τη χρήση κατάλληλων ηλεκτρονικών συστημάτων για τον έλεγχο της σωστής θέσης των δοκιμαστικών μοσχευμάτων. Η διαδικασία αυτή λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, πριν την τοποθέτηση των τελικών μοσχευμάτων. Το βασικότερο μειονέκτημα των περισσότερων συστημάτων είναι ο μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την τοποθέτηση/χρήση τους. Το μειονέκτημα αυτό αντιμετωπίζεται με τη χρήση ενός πατενταρισμένου ελβετικού συστήματος ταχείας διεγεχειρητικής πλοήγησης (Naviswiss).
To Naviswiss επιτρέπει, μέσω της χρήσης ενός ειδικού υπολογιστή και ειδικών οδηγών, τον ακριβή προσδιορισμό της θέσης των μοσχευμάτων. Οι ειδικοί αυτοί οδηγοί τοποθετούνται χωρίς επιπλέον χειρουργική παρέμβαση.