Τί είναι η οσφυαλγία?

Ο όρος οσφυαλγία αφορά την εμφάνιση άλγους στο τμήμα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (μέση) και το οπίσθιο τμήμα της λεκάνης. Συχνά, ο πόνος μπορεί να περιορίζεται στη μέση ή να αντανακλά στα κάτω άκρα, κυρίως στο μηρό, τη γαστροκνημία (γάμπα) έως και τον άκρο πόδα. Ενίοτε, η οσφυαλγία συνοδεύεται από νευρολογικά συμπτώματα, όπως μουδιάσματα – μυρμηγκιάσματα στα κάτω άκρα, αίσθημα καύσους ή ακόμα και μυϊκή αδυναμία ή παράλυση.

Η οσφυαλγία διακρίνεται στην οξεία μορφή, η οποία εμφανίζεται για χρονικό διάστημα μικρότερο των 6 εβδομάδων και τη χρόνια μορφή, η οποία εμφανίζεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Ποια είναι τα συχνότερα αίτια?

• Το συχνότερο αίτιο αφορά την καταπόνηση των μυών, τενόντων και συνδέσμων της σπονδυλικής στήλης
• Φθορά μεσοσπονδυλίων δίσκων (δισκοπάθεια, δισκοκήλη)
• Φθορά σπονδύλων (Σπονδυλοαρθροπάθεια, οστεοχονδρίτιδα σπονδυλικής στήλης)
• Σπονδυλολίσθηση
• Κατάγματα σπονδύλων (από τραυματισμό ή από οστεοπόρωση)
• Φλεγμονές σπονδύλων, όπως διάφορες μορφές αρθρίτιδας (αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα) ή μικροβιακής αιτιολογία (σπονδυλοδισκίτιδα)
• Οστικός όγκος ή μεταστάσεις
• Άλλα αίτια (νεφρολιθίαση, παγκρεατίτιδα, χολοκυστίτιδα, ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής)

Πότε πρέπει να επισκεφθώ τον ιατρό?

• Όταν ο πόνος δεν υποχωρεί με απλά αναλγητικά
• Όταν ο πόνος αντανακλά στο πόδι
• Όταν εμφανίζονται μουδιάσματα, μυϊκή αδυναμία ή παράλυση του ποδιού
• Όταν ο πόνος συνοδεύεται από διαταραχές της ούρησης, της αφόδευσης ή της σεξουαλικής λειτουργίας
• Όταν ο πόνος συνοδεύεται από πυρετό ή απώλεια βάρους
• Όταν ο πόνος εμφανίζεται μετά από τραυματισμό
• Όταν ο ασθενής πάσχει από οστεοπόρωση
• Όταν υπάρχει γνωστό ιστορικό καρκίνου
• Όταν υπάρχει ιστορικό μακροχρόνιας χρήσης κορτιζόνης

Αρχική αντιμετώπιση 

Στην περίπτωση μίας απλής οσφυαλγίας συνίσταται, εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις, η λήψη ενός αναλγητικού ή ενός αντιφλεγμονώδους. Αποφύγετε επίσης το κρύο. Ζεστά επιθέματα μπορεί να έχουν μία ήπια μυοχαλαρωτική δράση και χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις οξέος πόνου.

Τί εξετάσεις πρέπει να γίνουν?

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οσφυαλγίας, αυτή αφορά απλά μυϊκά προβλήματα, επομένως δεν απαιτούν περαιτέρω εξετάσεις.

Ανάλογα με τα συμπτώματα και τα ευρήματα από την κλινική εξέταση συμπληρωματικά ενδέχεται να χρειαστούν συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφίες. Σε ειδικές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η μαγνητική τομογραφία ή/και η αξονική τομογραφία. Οι ειδικές αυτές εξετάσεις χρησιμοποιούνται για να απεικονισθούν τόσο το σκελετικό και μυϊκό σύστημα όσο και το νευρικό σύστημα, με το νωτιαίο μυελό και τις νευρικές ρίζες. Ακόμα μπορεί να χρειασθεί ένας ενδελεχής νευρολογικός έλεγχος, π.χ. ο έλεγχος της λειτουργείας των περιφερικών νεύρων και μυών μέσω ηλεκτρομυογραφήματος/ ηλεκτρονευρογραφήματος.

Πώς θα αντιμετωπισθεί η οσφυαλγία?

Η θεραπεία βασίζεται στη φαρμακευτική αγωγή και στη φυσικοθεραπεία, με στόχο τη λύση του μυϊκού σπασμού, την κινητοποίηση των αρθρώσεων και την ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος της οσφύος και των κάτω άκρων καθώς και στη βελτίωση της θέσης της σπονδυλικής στήλης.

Η φαρμακευτική αντιμετώπιση συνίσταται σε θεραπεία από του στόματος με αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά και τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης ή αναισθητικού.

Η χειρουργική αντιμετώπιση, π.χ. η αποσυμπίεση μέσω αφαίρεσης μίας κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου, είναι απαραίτητη σε σχετικά λίγες περιπτώσεις, κυρίως σε περιπτώσεις όπου νευρολογικά συμπτώματα. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι δεν απαιτεί κάθε δισκοκήλη χειρουργική αντιμετώπιση. Ειδικά για την περίπτωση της δισκοπάθειας, έχουν εμφανισθεί τελευταία τεχνικές αποκατάστασης, όπως ενδοδισκικές ενέσεις, οι οποίες όμως πρέπει να γίνονται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και από τους ειδικούς.