Τα κατάγματα του ισχίου οφείλονται συνήθως σε πτώση. Ιδίως στην περίπτωση ατόμων με οστεοπόρωση, μια πτώση από την καρέκλα είναι αρκετή γι να προκαλέσει ένα κάταγμα ισχίου.
Ένα κάταγμα του ισχίου συνήθως συνοδεύεται από άλγος στην περιοχή του ισχίου, ιδίως κατά την κίνηση. Χαρακτηριστικά μπορεί το πόδι να εμφανίζεται κοντύτερο από το άλλο πόδι και το πέλμα να είναι στραμμένο προς τα έξω.
Διάγνωση
Η διάγνωση ενός κατάγματος ισχίου βασίζεται στις απλές ακτινογραφίες λεκάνης- ισχίων. Σπάνια, μπορεί να απαιτηθεί συμπληρωματικός έλεγχος μέσω αξονικής τομογραφίας.
Κατηγοριοποίηση
Με βάση την ακτινογραφική απεικόνιση τα κατάγματα του ισχίου χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
Α) Υποκεφαλικό κάταγμα
- Το κάταγμα εντοπίζεται κάτω από την κεφαλή
- Επηρεάζεται άμεσα η αιμάτωση της μηριαίας κεφαλής
- Αυξάνεται ο κίνδυνος νέκρωσης/ απώλειας της μηριαίας κεφαλής
Β) Διατροχαντήριο/ Υποτροχαντήριο κάταγμα
- Το κάταγμα εντοπίζεται κάτω από τον αυχένα του μηριαίου
- Δεν υπάρχει κίνδυνος νέκρωσης/ απώλειας της μηριαίας κεφαλής
Αντιμετώπιση
Η μεγάλη πλειονότητα των καταγμάτων του ισχίου αντιμετωπίζεται χειρουργικά, προκειμένου ο ασθενής να κινητοποιηθεί άμεσα. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του κατάγματος και τα χαρακτηριστικά του ασθενούς καθορίζεται και ο τύπος του χειρουργείου που εφαρμόζεται.
Α. Υποκεφαλικό κάταγμα
Καθοριστικό παράγοντας για την επιλογή της χειρουργικής προσέγγισης αποτελεί η δυνατότητα διατήρησης της μηριαίας κεφαλής. Ανάλογα με τη θέση του κατάγματος, τον βαθμό παρεκτόπισης, την ηλικία και τις συνοδές παθήσεις του ασθενούς, εκτιμάται κατά πόσο είναι ασφαλές να διατηρηθεί η μηριαία κεφαλή. Σε περίπτωση που αυτό είναι δυνατόν, η σταθεροποίηση γίνεται με βίδες ή με σύστημα πλάκας με βίδα (dynamic hip screw). Στην περίπτωση που η κεφαλή κριθεί μη βιώσιμη, η αποκατάσταση γίνεται με ημι-αρθροπλαστική ή ολική αρθροπλαστική ανάλογα με την ηλικία και την υγεία του ασθενούς.
B. Διατροχαντήριο/ υποτροχαντήριο κάταγμα
Τα κατάγματα αυτά πρέπει να αντιμετωπίζονται σχεδόν πάντα χειρουργικά. Η μέθοδος εκλογής είναι η χρήση ειδικού ενδομυελικού ήλου τύπου γάμμα (Gamma nail). Πρόκειται για μία χειρουργική μέθοδο ελάχιστης επεμβατικότητας, όπου με χρήση 2-3 πολύ μικρών τομών και υπό ακτινολογικό έλεγχο εισάγεται χωρίς να ανοιχτεί η άρθρωση, εντός του αυλού του μηριαίου οστού ένας ειδικά κατασκευασμένος ήλος από τιτάνιο.
Γενικές πληροφορίες
Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό ραχιαία ή γενική αναισθησία. Συνήθως η κινητοποίηση του ασθενής ξεκινά άμεσα, από την ημέρα του χειρουργείου με χρήση βοηθήματος. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων επιτρέπεται η πλήρης φόρτιση του κατάγματος (εκτός από την περίπτωση της οστεοσύνθεσης με βίδες ή σύνθετα ασταθή κατάγματα). Ο ασθενής παραμένει συνήθως 1- 3 ημέρες στο νοσοκομείο.
Κίνδυνοι
Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, σπάνια μπορεί να επέλθει κάποια μόλυνση ή περιορισμένης έκτασης αιμορραγία. Σπάνιος είναι επίσης ο τραυματισμός αγγείων ή νεύρων στην χειρουργική περιοχή. Στην περίπτωση επεμβάσεων διατήρησης της κεφαλής σε υποκεφαλικά κατάγματα, υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος νέκρωσης της μηριαίας κεφαλής, η οποία θα καταστήσει επιβεβλημένη την αντικατάσταση της κεφαλής.